“Rustig is het nooit geweest, dat is een rode draad in het SMA Benelux verhaal”

10 jaar SMA Benelux. 10 jaar zonnestroommarkt. Ook voor Jan Van Laethem, al 10 jaar Managing Director van SMA Benelux, is het een belangrijke verjaardag. “Het fijne aan de evolutie in mijn job is dat ik als manager het vertrouwen kan geven aan mijn verschillende teams en hen kan laten ontplooien. Ik streef naar optimale omstandigheden zodat elk teamlid goed kan functioneren.”

Dat er in die 10 jaar veel veranderd is in de zonnestroommarkt is een understatement. “Als omvormers auto’s zouden zijn, zouden ze nu allemaal continu 250 km per uur rijden. Maar dat is niet meer het enige wat telt.”

Wat zijn de belangrijkste evoluties? Hoe ervaart hij 10 jaar SMA Benelux? Wat mogen we in de toekomst nog verwachten?

Van leeg kantoor naar volwaardig team

“Het verhaal van SMA Benelux begint in september 2009, maar startte voor mij in april 2009. Ik werkte toen bij een fabrikant van zonnepanelen en kwam tijdens een opleiding in de Solar Academy van SMA in Duitsland te weten dat er plannen waren om een SMA Benelux filiaal op te richten. Eén week later kreeg ik een telefoontje … en niet lang erna was de zaak beklonken. Wat volgde was een razendsnelle start: zoeken naar een kantoor, een team samenstellen,… Ik zie mij en Themis nog zitten op de vensterbank met een grote lege vlakte voor ons.”

Het kantoor van SMA Benelux: 2009 versus 2019

“Die eerste maanden zijn leuk en spannend, maar ook heel intensief. Ik heb het geluk gehad om mensen te vinden die nu nog steeds aanwezig zijn: Themis (Themis van den Heuvel, Office/HR Manager), Nina (Nina Noppe, Sales Director), Liesbeth (Liesbeth Hermans, Marketing Director),.. Het SMA Benelux team is hecht en hangt goed aan elkaar. Hierdoor slagen we erin om als firma in deze hectische en steeds veranderende wereld van zonnestroom een centrum van stabiliteit te zijn. Het enthousiasme van de werknemers is de kracht van SMA Benelux. Gemakzucht kennen we niet, we blijven altijd gas (nu ja, stroom…) geven. We dagen onszelf uit, houden het spannend en smijten ons elke dag opnieuw. Ik kan in gelijk welke afdeling binnenwandelen, steeds voel ik dat enthousiasme en die drive. Fantastisch. Ook de klanten voelen dit. Want wij kunnen nog zo’n geweldige firma zijn met een enthousiast team, als de klanten niet meegaan in het verhaal houdt het op. We kunnen hen er alleen maar dankbaar voor zijn.”

Van onbestaande markt naar ongeziene stormloop

“Mijn idee was om rustig en bedachtzaam te beginnen, maar rustig is het nooit geweest. Dat is een rode draad in het SMA Benelux verhaal van de afgelopen 10 jaar. We spelen in op nieuwigheden, volgen alles op de voet en zijn soms echt overrompeld door de grote vraag. In het begin kwamen de bestellingen zo massaal binnen dat het systeem niet meer kon volgen en dat het papier van de fax niet op tijd aangevuld kon worden. Mensen die nu relatief nieuw zijn in deze sector kunnen het misschien moeilijk geloven, maar het was een ware stormloop. De eerste keer dat ik naar een beurs in Duitsland ging, was SMA na 3 dagen volledig uitverkocht voor het hele jaar.”

“De snelheid van de marktgroei is erg bijzonder. Vijftien jaar geleden sprak er haast niemand over zonnepanelen, tien jaar geleden kwam het in opmars en nu is het een evidentie. Hadden we zo’n stevige start beter kunnen inschatten? Achteraf gezien misschien wel. In Duitsland kende de start van zonnestroom ook zo’n vaart en zij stonden en staan met hun markt altijd een stap voor op de rest van de wereld. Maar voorspellen is moeilijk, zeker wat de toekomst betreft... Het grote publiek en de politiek moeten ook meestappen in het verhaal. In elk geval hebben we er ons voordeel uit kunnen halen toen op haar beurt de Nederlandse markt losbarstte. Samen met onze partners positioneerden we SMA met succes als totaalaanbieder. Onze opleidingen geven we inmiddels even vaak in Nederland als in België. En … hou ons in de gaten want er komt nog nieuws wat betreft onze aanwezigheid in Nederland!”

Van subsidieregeling naar mentaliteitskering

“De start van elke zonnestroommarkt gaat gepaard met een subsidiesysteem. Tien jaar geleden kon je qua kost niet op tegen de traditionele energievormen, maar met de hulp van subsidies werd het een ander verhaal en ontwikkelde zich een sterke groei. Helaas kenden de meeste landen nadien ook dezelfde problemen van over-subsidie met aansluitend een paniekreactie vanwege de overheden en een plotse subsidiestop tot gevolg. Er was geen programma naar afbouw dat planmatig kon uitgevoerd worden en er volgde een periode van stilte en minder omzet. Stabiliteit is essentieel. Ja, ik heb een aantal keer getwijfeld of de markt na het wegvallen van een subsidie niet zou terugkomen en stelde me ook de vraag of er nog een mentaliteitskering zou komen. Gelukkig wel, waardoor hernieuwbare energie nu geen “alternatieve” energie meer is. Wie nu een nieuw huis bouwt, neemt een zonnestroominstallatie al eerder automatisch mee op in het budget. Wat ooit revolutionair leek, is nu een vanzelfsprekendheid.”

“Op technologisch vlak zijn omvormers in de afgelopen tien jaar sterk geoptimaliseerd. Als omvormers auto’s zouden zijn, zouden ze nu allemaal constant 250 km per uur rijden, zo ongeveer de praktische grens voor een wagen (in Duitsland dan wel uiteraard). Maar dat is al lang niet meer het enige wat telt. Hoe goed kun je dat vermogen leveren? Hoe lang blijft het toestel werken? Wat is de totale opbrengst over een jaar, en niet enkel op piekmomenten? Hoe is het onderhoudsgemak? De antwoorden op die vragen maken vandaag het verschil. SMA is altijd een voorloper geweest en blijft een topspeler, ons Duits DNA is daar erg verantwoordelijk voor. Ook op de Benelux markt merk je dat een Duitse fabricaat geapprecieerd wordt. Maar alleen mooie woorden werken niet, het zijn de resultaten en cijfers die tellen. Continuïteit is belangrijker dan ooit.”

Van Benelux naar West-Europa

“Voor mij is elke dag nog een oefening van leren loslaten. Ik ben een controlefreak en als ik me in iets vastbijt, los ik niet. In de begindagen van SMA Benelux deden de weinige collega’s allerlei soorten taken: van telefoons opnemen met service vragen tot het bedenken van de inhoud van een advertentie. Maar uiteraard zijn we ondertussen als team sterk gegroeid en geëvolueerd. Ook mijn functie is veranderd. In het begin was ik Managing Director van SMA Benelux, ondertussen zijn onze buurlanden Verenigd Koninkrijk en Frankrijk daar ook aan toegevoegd waardoor ik nu regionale manager van SMA West-Europe ben. Het fijne aan die evolutie is dat ik als manager het vertrouwen kan geven aan mijn verschillende teams en hen kan laten ontplooien. Ik hoef zelf niet meer alles op te starten of onder controle te houden, ik zorg dat de omstandigheden er zijn zodat elk teamlid goed kan functioneren. Ik krijg een kick van goede verkoopcijfers, maar ik krijg een minstens even goed gevoel als ik zie dat een team optimaal draait en dat de werknemers het besef hebben dat ze hun kwaliteiten optimaal kunnen benutten.”

Van omvormer naar volledig energiesysteem

“De komende tien jaar brengt meer, meer, meer. Daar ben ik van overtuigd! Wij hebben een erg trouw klantenbestand opgebouwd en ik kijk er naar uit om samen met hen te groeien. De eerste grote evolutie die de zonnestroommarkt de komende drie jaar zal kennen is een nog grotere connectiviteit dankzij het systeemdenken. Hier zullen grote en belangrijke stappen in gezet worden waar men de komende tien jaar op verder zal kunnen bouwen. Ik zie SMA nu al volop evolueren van een omvormerfabrikant naar een systeemaanbieder van complete energieoplossingen. De tijd dat een huis enkel een omvormer en zonnepanelen bevat, is voorbij. Uiteraard moet een omvormer zijn werk uitstekend blijven doen en blijft het de spreekwoordelijke motor van de auto. Maar het hele systeem errond zal sterk evolueren. Er zullen meer losstaande onderdelen geïntegreerd worden tot één geheel. Ik zie ook meer verbinding ontstaan met verwarming bijvoorbeeld, toch nog steeds één van de grootste energievormen in woning, kantoor of fabriek. Je ziet inmiddels al meerdere succesvolle initiatieven, maar ik ben ongelofelijk benieuwd hoe dat grote geheel er binnen tien jaar zal uitzien.”